Bạn có bao giờ tự hỏi vòng tròn bao quanh mặt kính đồng hồ của mình có tên gọi là gì và chức năng của nó ra sao chưa? Đó chính là bezel – một bộ phận không chỉ đóng vai trò bảo vệ mà còn ẩn chứa vô vàn tính năng thú vị, biến chiếc đồng hồ đeo tay của bạn thành một công cụ đa năng. Trong thế giới đồng hồ, vòng bezel không đơn thuần là một chi tiết trang trí; nó là biểu tượng của sự phức tạp, tính ứng dụng và cả lịch sử phát triển rực rỡ của ngành chế tác thời gian. Cùng Watchstore tìm hiểu nhé!
1. Bezel là gì?
Bezel (phát âm là /ˈbiːzəl/) là vòng vành nằm xung quanh mặt kính của đồng hồ. Về cơ bản, nó là một chiếc vòng cố định hoặc xoay được, giữ chặt mặt kính vào vỏ đồng hồ.
Ban đầu, chức năng chính của bezel là bảo vệ mặt kính khỏi các tác động bên ngoài và cố định nó một cách chắc chắn. Tuy nhiên, qua thời gian, các nhà chế tác đồng hồ đã phát triển bezel với nhiều chức năng phức tạp hơn, biến nó thành một công cụ hỗ trợ đa nhiệm cho người đeo. Bezel có thể được làm từ nhiều vật liệu khác nhau như thép không gỉ, nhôm, gốm (ceramic), titan, vàng, hay thậm chí là vật liệu tổng hợp carbon, tùy thuộc vào phân khúc và mục đích sử dụng của chiếc đồng hồ.

2. Lịch sử của đồng hồ có vòng Bezel
Lịch sử của vòng bezel gắn liền với sự phát triển của đồng hồ đeo tay và nhu cầu ngày càng cao của con người về một công cụ đo thời gian đa năng. Ban đầu, bezel chỉ đơn giản là một vòng cố định có nhiệm vụ giữ chặt mặt kính. Tuy nhiên, sự xuất hiện của những chiếc đồng hồ dành cho quân đội, phi công và thợ lặn vào đầu thế kỷ 20 đã thay đổi hoàn toàn vai trò của nó.
Vào những năm 1930, khi lặn biển trở nên phổ biến hơn, các thợ lặn cần một cách để theo dõi thời gian lặn an toàn. Đây là lúc các nhà sản xuất đồng hồ đã nghĩ đến việc biến bezel thành một vòng xoay có thể dùng để đo thời gian. Rolex Submariner ra đời vào năm 1953 với vòng bezel xoay một chiều để đo thời gian lặn đã đánh dấu một bước ngoặt lớn, định hình chức năng của bezel lặn hiện đại.
Tương tự, các phi công cũng cần những tính năng đặc biệt để hỗ trợ định hướng và tính toán trong buồng lái. Điều này dẫn đến sự ra đời của các loại bezel phức tạp hơn như bezel GMT (đo múi giờ thứ hai), bezel la bàn, hay bezel tachymeter (đo tốc độ). Từ đó, vòng bezel không chỉ là một bộ phận cố định mà đã trở thành một phần không thể thiếu, một công cụ đa năng và là điểm nhấn đặc trưng cho nhiều loại đồng hồ chuyên dụng.

3. Những tính năng của vòng Bezel trên đồng hồ
Không chỉ là chi tiết trang trí hay cố định, vòng bezel ngày nay được tích hợp rất nhiều tính năng hữu ích, biến chiếc đồng hồ đeo tay của bạn thành một công cụ đa năng. Mỗi loại bezel lại được thiết kế với thang đo và cơ chế hoạt động riêng biệt để phục vụ một mục đích cụ thể. Hãy cùng khám phá những chức năng nổi bật nhất của vòng bezel.
3.1. Chức năng GMT
Bezel GMT (Greenwich Mean Time) được thiết kế để hiển thị múi giờ thứ hai (hoặc thứ ba) song song với múi giờ hiện tại. Vòng bezel này thường có thang đo 24 giờ và có thể xoay được. Khi kết hợp với kim GMT riêng biệt trên mặt số (thường là kim thứ tư), người đeo có thể dễ dàng theo dõi thời gian ở hai hoặc ba múi giờ khác nhau cùng lúc. Đây là tính năng cực kỳ hữu ích cho những người thường xuyên đi du lịch hoặc làm việc với đối tác ở nhiều quốc gia.
3.2. Bezel đếm thời gian với khung từ 0 – 60
Đây là loại bezel phổ biến nhất, thường thấy trên đồng hồ lặn (diver’s watch). Vòng bezel này có thang đo từ 0 đến 60 phút, thường có các vạch chia 5 phút rõ ràng và điểm đánh dấu phát sáng ở vị trí 0 (hoặc 60). Đặc điểm quan trọng nhất của bezel này là khả năng xoay một chiều (unidirectional), thường là ngược chiều kim đồng hồ. Điều này đảm bảo rằng nếu bezel vô tình bị dịch chuyển, thời gian lặn được ghi nhận sẽ luôn dài hơn thời gian thực tế, từ đó giúp thợ lặn không bị hết oxy sớm – một tính năng an toàn cực kỳ quan trọng.

3.3. Bezel đếm ngược với khung từ 60 – 0
Ngược lại với bezel đếm thời gian thông thường, loại bezel này được sử dụng để đếm ngược thời gian. Thang đo của nó bắt đầu từ 60 và giảm dần về 0. Chức năng này thường được tìm thấy trên các đồng hồ phi công hoặc các loại đồng hồ quân đội, nơi việc đếm ngược thời gian cho một nhiệm vụ cụ thể (ví dụ: thời gian bay, thời gian còn lại đến điểm đến) là rất cần thiết. Vòng bezel đếm ngược thường có thể xoay hai chiều (bi-directional) để dễ dàng cài đặt.
3.4. Chức năng La bàn (Compass)
Đối với những người yêu thích khám phá và du lịch mạo hiểm, bezel la bàn là một tính năng vô cùng hữu ích. Vòng bezel này được khắc các hướng chính (N – North, S – South, E – East, W – West) cùng các vạch chia độ. Để sử dụng, bạn chỉ cần hướng kim giờ về phía mặt trời (nếu ở Bắc bán cầu) hoặc hướng số 12 về phía mặt trời (nếu ở Nam bán cầu), sau đó xoay vòng bezel sao cho kim giờ trùng với vị trí mặt trời. Từ đó, các hướng còn lại trên vòng bezel sẽ chỉ đúng phương hướng địa lý.
Xem thêm: Digital Clocks là gì? Tìm hiểu từ A đến Z về Digital Clocks
3.5. Đo tốc độ (Tachymeter)
Bezel tachymeter (hoặc tachymetre) là tính năng phổ biến trên các mẫu đồng hồ chronograph (bấm giờ). Vòng bezel này có thang đo đặc biệt, thường được khắc từ 600 đến 60 hoặc thấp hơn. Chức năng của nó là đo tốc độ trung bình của một vật thể di chuyển trên khoảng cách cố định (thường là 1 km hoặc 1 dặm). Để sử dụng, bạn bấm giờ khi vật thể bắt đầu di chuyển, và bấm dừng khi nó hoàn thành 1 km/dặm. Vị trí kim giây dừng lại trên thang đo tachymeter sẽ cho biết tốc độ trung bình của vật thể đó.

3.6. Đo nhịp tim (Pulsometer)
Bezel pulsometer được thiết kế đặc biệt cho các chuyên gia y tế hoặc những ai cần theo dõi nhịp tim. Vòng bezel này có thang đo được hiệu chỉnh dựa trên một số lượng nhịp đập nhất định (ví dụ: 15 hoặc 30 nhịp). Để đo nhịp tim, bạn bắt đầu bấm giờ và đếm số nhịp tim đã được hiệu chỉnh (ví dụ: 15 nhịp). Khi đếm đủ, bạn dừng kim giây. Vị trí kim giây dừng lại trên thang đo pulsometer sẽ hiển thị nhịp tim (số nhịp/phút) của bạn.
3.7. Đo khoảng cách (Telemeter)
Bezel telemeter được sử dụng để đo khoảng cách từ người quan sát đến một sự kiện có thể nhìn thấy và nghe thấy được, ví dụ như tia chớp và tiếng sấm. Vòng bezel này hoạt động dựa trên sự chênh lệch vận tốc giữa ánh sáng và âm thanh. Khi bạn thấy một hiện tượng (ví dụ: tia chớp), bạn bấm giờ. Khi nghe thấy âm thanh của hiện tượng đó (tiếng sấm), bạn dừng giờ. Vị trí kim giây dừng lại trên thang đo telemeter sẽ cho bạn biết khoảng cách (thường là km hoặc dặm) tới nơi xảy ra hiện tượng.
3.8. Chức năng tính toán chuyển đổi (Slide Rule)
Bezel slide rule là một trong những loại bezel phức tạp và ấn tượng nhất, thường xuất hiện trên các đồng hồ phi công cao cấp, nổi bật là dòng Breitling Navitimer. Vòng bezel này hoạt động như công cụ tính toán cơ học, cho phép người đeo thực hiện các phép tính phức tạp như nhân, chia, chuyển đổi đơn vị (dặm sang km, gallon sang lít), tính toán tốc độ bay, thời gian bay, lượng nhiên liệu tiêu thụ và nhiều hơn nữa. Nó bao gồm hai thang đo logarit, một trên vòng bezel xoay và một trên mặt số cố định, đòi hỏi người dùng phải có kỹ năng nhất định để sử dụng thành thạo.

4. Một số mẫu đồng hồ sở hữu vòng Bezel được ưa chuộng
Vòng bezel không chỉ là công cụ tiện ích mà còn là yếu tố thiết kế quan trọng, tạo nên vẻ đẹp và cá tính cho mỗi chiếc đồng hồ. Dưới đây là một số model được ưa chuộng hiện nay, nổi bật với thiết kế và chức năng bezel độc đáo của mình.
4.1. Casio G-Shock GA-2100 Series
Series GA-2100 của Casio G-Shock nhờ thiết kế bát giác đặc trưng, sở hữu một vòng bezel cố định làm từ nhựa carbon gia cố. Vòng bezel này không chỉ tạo nên vẻ ngoài mạnh mẽ, hiện đại mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ bộ máy và mặt số khỏi va đập, đúng với tinh thần “bền bỉ tuyệt đối” của G-Shock. Mặc dù không xoay được, bezel của GA-2100 vẫn là điểm nhấn về mặt thẩm mỹ và độ bền.
4.2. Casio Edifice EFR-574DB-3AVUDF
Mẫu Casio Edifice này nổi bật với vòng bezel cố định có thang đo tachymeter, kết hợp hoàn hảo với chức năng chronograph của đồng hồ. Bezel tachymeter được khắc rõ ràng, cho phép người dùng đo tốc độ trung bình, phù hợp với những người yêu thích thể thao tốc độ hoặc cần một công cụ bấm giờ chính xác với khả năng tính toán nhanh. Thiết kế mạnh mẽ, thể thao của Edifice càng được tôn lên nhờ vòng bezel này.

4.3. Seiko Prospex SRPE03K1
Đây là mẫu đồng hồ lặn thuộc dòng Prospex huyền thoại của Seiko, được biết đến với tên gọi “King Turtle”. SRPE03K1 sở hữu vòng bezel xoay một chiều với thang đo 60 phút và lớp lót gốm (ceramic) cao cấp. Vòng bezel ceramic không chỉ tăng cường độ bền, chống trầy xước mà còn mang lại vẻ ngoài sang trọng và sắc nét. Chức năng bezel lặn này là tiêu chuẩn vàng cho các đồng hồ lặn chuyên nghiệp, đảm bảo an toàn cho người sử dụng dưới nước.
4.4. Seiko 5 Sports SRPD51K1
Thuộc dòng Seiko 5 Sports nổi tiếng, SRPD51K1 là chiếc đồng hồ mang phong cách thể thao năng động. Mẫu này được trang bị vòng bezel xoay một chiều bằng nhôm, có thang đo 60 phút tương tự như đồng hồ lặn. Dù không phải là một phụ kiện lặn chuyên nghiệp theo tiêu chuẩn ISO, vòng bezel này vẫn rất hữu ích cho việc đếm ngược thời gian hoặc theo dõi các khoảng thời gian ngắn trong cuộc sống hàng ngày. Màu sắc nổi bật của bezel cũng góp phần tạo nên sự cá tính cho đồng hồ.
Xem thêm: Đồng hồ radio là gì? Nguyên lý hoạt động và cách sử dụng
4.5. Seiko Prospex Speedtimer SSC813P1
Seiko Prospex Speedtimer SSC813P1 là một chiếc chronograph lấy cảm hứng từ những chiếc đồng hồ bấm giờ thể thao cổ điển của Seiko. Mẫu này có vòng bezel cố định với thang đo tachymeter, cho phép người dùng đo tốc độ. Thiết kế bezel mỏng, sắc nét cùng với mặt số panda đặc trưng tạo nên vẻ ngoài đậm chất vintage nhưng vẫn cực kỳ hiện đại và thể thao, phù hợp cho cả những người yêu thích xe cộ và những ai đam mê đồng hồ chronograph.

4.6. Citizen Eco-Drive BN0150-10E
Đây là mẫu đồng hồ lặn Eco-Drive rất được ưa chuộng của Citizen. BN0150-10E sở hữu vòng bezel xoay một chiều với thang đo 60 phút, đảm bảo an toàn cho các hoạt động dưới nước. Điều đặc biệt là đồng hồ sử dụng công nghệ Eco-Drive, nạp năng lượng từ ánh sáng, mang lại sự tiện lợi và thân thiện với môi trường. Vòng bezel chắc chắn cùng khả năng chống nước cao là điểm cộng lớn cho mẫu đồng hồ này.
4.7. Citizen Series 8 NB6012-13L
Mẫu Citizen Series 8 NB6012-13L mang phong cách khác biệt, với vòng bezel cố định được thiết kế nguyên khối cùng vỏ đồng hồ. Vòng bezel này không có chức năng đo lường phức tạp mà chủ yếu tập trung vào tính thẩm mỹ và độ bền, tạo nên vẻ ngoài mạnh mẽ, sang trọng và hiện đại cho chiếc đồng hồ. Với chất lượng hoàn thiện cao cấp và bộ máy cơ khí chính xác, mẫu Series 8 này hướng đến những người tìm kiếm sự tinh tế và mạnh mẽ trong thiết kế.
Vòng bezel dù cố định hay xoay, dù đơn giản hay phức tạp, đều đóng vai trò quan trọng trong việc định hình phong cách và chức năng của một chiếc đồng hồ. Hiểu rõ về linh kiện này không chỉ giúp bạn sử dụng đồng hồ hiệu quả hơn mà còn tăng thêm sự trân trọng đối với những tinh hoa chế tác thời gian. Bạn có chiếc đồng hồ nào với vòng bezel đặc biệt không? Bình luận ngay phía dưới nhé!